Metod osuszania zawilgoconych budynków jest wiele. Ogólnie można podzielić je na osuszanie naturalne i sztuczne. W przypadku osuszania naturalnego pierwszym etapem jest odprowadzenie wody z powierzchni całkowicie zawilgoconej przegrody. Tempo wysychania może być różne, można je zwiększyć jeśli:
- zmniejszy się się wilgotność względna powietrza otaczającego przegrodę,
- zwiększy się temperatura powierzchni przegrody w stosunku do temperatury otoczenia,
- zwiększy się prędkość ruchu powietrza wzdłuż powierzchni przegrody, czyli ogólnie jeśli zastosujemy przy w miarę dobrej temperaturze na zewnątrz i w środku wietrzenie.
W miarę upływu czasu powierzchnia zawilgocona wysycha, ale wilgoć całkowicie nie znika, tylko przesuwa się w głąb ściany. Dlatego naturalne metody: otwarcie okien i drzwi sprawdzą się tylko w sprzyjających warunkach – przy odpowiedniej temperaturze i jeśli osuszamy jedynie cienkie ściany. W przypadku niekorzystnych warunków temperaturowych (jesień – duża wilgotność, zima – niskie temperatury itp.) trzeba zastosować inne metody lub wspomóc osuszanie naturalne, osuszaniem sztucznym.
Osuszanie sztuczne można podzielić ogólnie na dwa typy: osuszanie nieinwazyjne i osuszanie inwazyjne.
Osuszanie nieinwazyjne to takie, które nie powoduje mechanicznego wnikania w ściany (do osuszania nieinwazyjnego należy oczywiście również osuszanie naturalne). Jego skuteczność zależy od wielu czynników, przede wszystkim od stopnia zawilgocenia, kubatury, zastosowanych metod. Do najpopularniejszych sposobów nieinwazyjnego osuszania zalanych lub zawilgoconych wilgocią technologiczną przegród należy podwyższenie temperatury pomieszczeń lub przegród, z jednoczesnym wymuszeniem ruchu powietrza (zalicza się do nich także metodę mikrofalową). Dużą skutecznością podczas sztucznego osuszania wykazują się także osuszacze absorpcyjne i kondensacyjne. Zalane obiekty o przeciętnej kubaturze osuszane są w czasie od 2 tygodni (metodą mikrofalową) do 3 miesięcy (osuszaczami termicznymi, absorpcyjnymi lub kondensacyjnymi).
Do osuszania gorącym powietrzem stosuje się nagrzewnice o przepływie powietrza 260-849m3/h. Źródłem energii zasilającej nagrzewnice jest prąd elektryczny, propan, propan-butan lub olej opałowy. Temperatura powietrza wydmuchiwanego przez nagrzewnicę wynosi najczęściej 50-250oC. Powinna być tak regulowana, by przy niezbędnej wentylacji pomieszczenia temperatura powietrza wewnątrz pomieszczenia nie przekraczała 35-37oC, ze względu na możliwość pojawienia się dużego ciśnienia pary wodnej w murach (szczególnie w murach tynkowanych).
Samo podgrzewanie powietrza w pomieszczeniu ma, jak widać, ograniczone możliwości stosowania, ponieważ powoduje jednocześnie ryzyko wystąpienia szkód w wyposażeniu technicznym pomieszczeń, zniszczenia materiałów i korozji. Chcąc uniknąć wystąpienia wspomnianych szkód, należy przewidzieć również potrzebę odprowadzania wilgoci na zewnątrz budynku przez wentylację i ogrzewanie powietrza wprowadzonego do pomieszczenia z zewnątrz. Należy podkreślić, że osuszanie ścian gorącym powietrzem, bez skutecznej wentylacji pomieszczeń, daje tylko powierzchniowe efekty. Suszenie gorącym powietrzem, przy braku szybkiego odprowadzania wilgoci na zewnątrz budynku, powoduje cyrkulację powietrza w pomieszczeniu i oddawanie wilgoci suchym fragmentom przegród.
Osuszanie absorpcyjne to zjawisko fizyczne, polegające na odebraniu wody z zawilgoconych materiałów przez otaczające je powietrze, suszone uprzednio absorpcyjnymi osuszaczami powietrza. Suche powietrze (ok. 1-3g wody na 1000g powietrza) w kontakcie z wilgotnymi przegrodami jest w stanie odebrać z nich nadmierną ilość wody, doprowadzając do stanu tzw. wilgotności równowagi (wilgotności sorpcyjnej), stosownie do materiału. Osuszanie wilgotnego powietrza następuje po przejściu przez urządzenie ze środkiem absorbującym wilgoć z powietrza (na filtrze obrotowym). Może to być np. żel silikonowy, chlorek litu lub żel krzemionkowy. Osuszone powietrze jest podgrzewane i powraca do pomieszczenia, aby ponownie nasycić się parą wodną. Natomiast wilgoć odebrana z osuszanego powietrza jest odprowadzana na zewnątrz. Proces ma charakter cykliczny, aż do osuszenia przegród. Metoda absorpcyjna daje najlepsze korzyści, gdy wilgotność względna w pomieszczeniu spadnie poniżej 30%. Urządzenia absorpcyjne mają wydajność od 10 do 1000dm3 wody na dobę.
W osuszaczach kondensacyjnych wilgotne powietrze zasysane jest przez wentylator (wymuszający obieg powietrza) i przesyłany na oziębiający parownik, w którym następuje kondensacja pary wodnej. Kondensacja zbiera się w zbiorniku, skąd przy pomocy pompy odprowadzany jest do instalacji ściekowej. Skraplacz oddaje ciepło pochodzące z wilgotnego powietrza podgrzewając je. Parametry podczas osuszania dobiera się tak, aby w ciągu godziny wymienić 3,5 objętości powietrza w pomieszczeniu.
Osuszacze kondensacyjne działają skutecznie w szerokim zakresie temperatur (0 do +40oC), przy czym optymalne ich działanie zachodzi w temperaturze 20-25oC. Wydajność urządzeń do osuszania metodą kondensacyjną jest zróżnicowana. Przy małej mocy urządzeń (2,5kW) wynosi 5m3/dobę, ale przy wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu rzędu 90% i mocy urządzenia 14kW może osiągać nawet 1600m3/dobę. Wydajność urządzeń jest większa w wyższych temperaturach i przy wyższej wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu.
Metoda mikrofalowa służy do szybkiego suszenia wybranych fragmentów ścian, stropów lub posadzek. Polega na wykorzystaniu zjawiska zamiany energii pola elektromagnetycznego w obszarze promieniowania mikrofalowego (300MHz do 300GHz) na energię cieplną w środowisku wilgotnym.
Suszenie następuje podczas przesuwania generatora mikrofalowego po powierzchni przegrody. Przy użyciu techniki mikrofalowej proces osuszania można ograniczyć do części budynku lub fragmentu przegrody dotkniętego wilgocią. Zaletą tej metody jest są szybkość osuszania oraz penetracja całej grubości przegrody. Efekty, które metodami osuszania naturalnego lub z zastosowaniem osuszaczy osiągamy po kilku lub kilkunastu tygodniach, metodami mikrofalowymi możemy uzyskać po kilku dniach.
Ze względu na łatwość osiągania temperatury materiału osuszanego powyżej +100oC, suszenie wymaga stosowania ograniczonego poboru mocy i kontroli temperatury suszonego materiału. Przy pomocy fal możliwe jest suszenie murów o grubości dochodzącej do 2,5m.